आखला सुटला तर उकीरडा उकरील, पर्वताशी थोडीच टक्कर घेणार आहे?

काकमैथुन पाहावें, तर सहा महिन्यांत स्‍मशानांत (मसणांत) जावें   ओवा म्हणतो मी आहे गुणी, पण माझ्यावर पितात पाणी   मानणें-मानला तर देव, नाहीं तर दगड धोंडा   एक आग झाला तर दुसर्‍यानें पाणी व्हावें   खरी सासू धरती कान, तर आखाड सासू मागती मान   राऊत-राऊत असे खरमरा तर घोडा चाले तुरतुरा   आज मला, तर उद्या तुला   चढ पढ सर्वांस आहे   मुलाला जपलें तर म्हातारें होईल   आली घडी तीर तर धर, मिळणार नाही गेल्यावर   भटो बायको कां कराना? (तर) म्हणे तुम्हींच कां व्हाना?   पोराचा कापला खवडा तर न्हाव्याला काय दुःख?   मीपणा टांकशील तर देवपणा पावशील   कांग बाई कुथती, तर बसली जागा रुतती   गाढव लाथ झाडी तर काठीनें झोडी, पायानें मारशील तर दुसरी लाथ झाडील   जर ती असती, तर घरभर पोरें होतीं   पावला तर परमेश्वर, नाहींतर घातशनैश्वर   आकाश खाली येते तर पक्षी हातीं येते   आडांत पाणी खारें तर पोहर्‍यांत गोड कोठून येणार   कशी मागावी भीक, तर तंबाकू खायला शीक   मागतां येईना भीक, तर तंबाखू खायला शीक   दे लाख, घे दोन लाख, देतोस काय तर घेतोस काय   अंगावर पडें तर दुणें बळ चढें   तृणाला चाड आहे ती त्‍याला नाहीं   असेल मालक शेती तर होती, नाहीं तर माती   फुकट घेणार, दूर नेणार   लोभ लचकला, पान्हा सुटला   घरोघर पिकले मोती तर त्‍याचे मोल काय होतें   डोळ्यांत जर एक कण राहात नाहीं, तर हिशेबांत एक पै कशी सामावेल   आहे रतन, पण पाहिजे जतन   समेट-समेट ही एक मोठी सिद्धि आहे   उखळांत घातला तर सात घाव चुकवील   बिधरी-बिधरी तण तर शेतकरी फिरे वणवण   माणूस फिरलें तर फिरलें पण घराचें वासेहि फिरले   आपलें नकटें आणि लोकांचे चोखटें बरोबर आहे   डोळ्या अवलोकन साहे, जिवा तसें मन आहे   गुह्य ठेवण्याची नाहीं युक्ति, तर राज्‍य चालविण्याची भ्रांति   पोटानें पुरें म्हणविलें आहे   ढगच नसते तर विजेची मौज तरी कशी दिसली असती   जगीं सर्वसुखी कोण? तर विचारी   एक रूईचा चीक तर दुसरा शेराचा चीक, दोघे सारखेच   गळीं पडे काम, तर खर्ची पदरचा दाम   मृत्यू बहीरा आहे, तो कोणाची तक्रार ऐतक नाहीं   मनांत असेल तर मार्ग दिसेल   शेण पडलें तर माती घेऊन उठतें-उठेल   माम्या मावशा आहे पण आईची सर कोणा नये   घरोघर पिकले मोती, तर त्‍याची किंमत काय होती   फिरेल काळ, तर बदलावी चाल   शेणा थापो जमिनीर पडलो तर माती घेतल्याशिवाय उठता?   आई! मी ढेप आणतों, तर मुंगळ्या बाबा! तुझी कंबरच सांगते आहे   अग्नि हा चांगला चाकर पण वाईट धनी आहे   आपली नुकसान कोणी केली, तर ती न उगवावी ती चांगली   आशा अमर आहे   कलहवृद्धि न करावी हा थोरांचा संप्रदाय आहे   छपन्न देशचें पाणी प्याला आहे   जनन मरण सर्वांला आहे   नकटी बायको व खोटा पैसा जगांत कुठें राहिला आहे काय   बोलण्यापेक्षां कृतीस मोल आहे   मरेल पण मनावर घेणार नाहीं   मेलें घोडें व जितें गाढव बरोबर आहे   मेलेल्याला मारणें हा मूर्खपणा आहे   मारणारापेक्षां तारणारा अधिक आहे   वियोग-वियोग ही आठवणीची स्मरणी आहे   शंखोबा? तर ओबा, दे लाख (दोन हजार) तर घे सव्वालाख (तीन हजार), देतोस काय तर घेतोस काय?   शिकणें-शिकविणें-न मिळे भीक तर कांहीं तरी शीक   शिंदळीला पोराची आशा आहे   हयातीचा दम असला तर