चणे आहेत तर दांत नाहीत व दांत आहेत तर चणे नाहींत

दांत पाडणें   एक आग झाला तर दुसर्‍यानें पाणी व्हावें   हत्तीच्या दांतासारखे दांत असणें   उभें कुसळ व आडवें मुसळ   मानणें-मानला तर देव, नाहीं तर दगड धोंडा   मीपणा टांकशील तर देवपणा पावशील   भटो बायको कां कराना? (तर) म्हणे तुम्हींच कां व्हाना?   लांवेचे चणे लांवेंन खांवचे   गुह्य ठेवण्याची नाहीं युक्ति, तर राज्‍य चालविण्याची भ्रांति   काकमैथुन पाहावें, तर सहा महिन्यांत स्‍मशानांत (मसणांत) जावें   पोराचा कापला खवडा तर न्हाव्याला काय दुःख?   जर ती असती, तर घरभर पोरें होतीं   गाढव लाथ झाडी तर काठीनें झोडी, पायानें मारशील तर दुसरी लाथ झाडील   आप तरणें आणि जग तारणें, आप बुडणें व जग बुडविणें   वरिष्ठ-वरिष्टाला हात, कनिष्टाला दांत-लाथ   ढगच नसते तर विजेची मौज तरी कशी दिसली असती   आकाश खाली येते तर पक्षी हातीं येते   पावला तर परमेश्वर, नाहींतर घातशनैश्वर   आडांत पाणी खारें तर पोहर्‍यांत गोड कोठून येणार   जिव्हा सर्वांच्या, नाहींत एक प्रकारच्या   त्‍याचा गळा व माझा नळा जेव्हां एकत्र होईल तेव्हां हे काम उरकेल   काडीची सत्ता आणि लाखाची मत्ता (ही बरोबर होत नाहीत)   आग रामेश्र्वरीं व बंब सोमेश्र्वरीं   आई! मी ढेप आणतों, तर मुंगळ्या बाबा! तुझी कंबरच सांगते आहे   मागतां येईना भीक, तर तंबाखू खायला शीक   आज मला, तर उद्या तुला   घोड्याची टांच, कुत्र्याचा दांत, विश्र्वासतां डसे मारी लाथ   दे लाख, घे दोन लाख, देतोस काय तर घेतोस काय   असेल मालक शेती तर होती, नाहीं तर माती   ज्‍यांना भूतकाळ नाहीं त्‍यांना वर्तमानकाळ व भविष्‍यकाळ कोठून असणार   ज्‍याच्या गळ्यांत सरी ते सारी रात्र घोकणी करी, व ज्‍याचे गळ्यात दोरी ते सारी रात्र निद्रा करी   डोळ्यांत जर एक कण राहात नाहीं, तर हिशेबांत एक पै कशी सामावेल   मनांत असेल तर मार्ग दिसेल   जगीं सर्वसुखी कोण? तर विचारी   एक रूईचा चीक तर दुसरा शेराचा चीक, दोघे सारखेच   गळीं पडे काम, तर खर्ची पदरचा दाम   कांग बाई कुथती, तर बसली जागा रुतती   घरोघर पिकले मोती तर त्‍याचे मोल काय होतें   शब्दांचा सिंधु व अकलेचा एक बिंदु   उखळांत घातला तर सात घाव चुकवील   तळाशी पोहोचल्‍याशिवाय वर बुडबुडे येत नाहीत   पाठीला डोळे नाहींत मागचें दिसत नाहीं   साम्राज्याचें अडलें व आमचें फावलें   सोन्याची परीक्षा आगींत घ्यावी व आप्तांची परीक्षा विपत्तींत करावी   बाळी-बाळी बुगडी लेणें नाहीं व खोकला पडसें दुखणें नाहीं   बापानें केलें नांव व मुलानें वाहविलें गांव   करील त्‍याचा कारभार, मारील त्‍याची तलवार, राखेल त्‍याचे घर व खपेल त्‍याचें शेत   कानामागून आले व तिखट झालें   चिमूटभर कथा व कंठाळभर नमन   शेळीचें शेंपूट अब्रुहि झाकीना व माशाहि वारीना