जो असे अविचारी, तो काय न करी

ज्‍यानें केसकरणी गिळल्‍या त्‍यास बोडकीचा काय पाड?   भवति न भवति   नांव न घेणें   काळीज काढून टाकले तरी विश्र्वास न येणें   चोर चोरीसे गया, तो हेरी फेरीसे न गया   जो काम लोभ दूर सारी, तो सुखें वर्ते देहधारी   तो   आपणा लागे काम। वाण्या धरीं गूळ। त्याचें यातिकूळ। काय किजे।।   जगांतून उठला तो आकाशांत टांगला   आपना वही जो आपने काम आवे   ज्‍याला नाहीं अबरू, तो पडला गबरू   बाकी न ठेवणें   चुना पानाला न लागणें   ज्‍याचे अंगी सामर्थ्य तो राजा   घडून आल्‍यावरी, उपाय काय करी   ज्‍याचे पदरीं पाप, तो मुंबईला जातो आपोआप   दरबारीं आपला हितकर, तो पैशाचा चाकर   भडभडया-भडभडया तो कपटीद नसतो   पुराणामित्येव न साधु सर्वम्‌।   मनगट-मण (न) गट चावणें-चावून घेणें   (जो) घोडा खुशीने भार घेतो त्‍यावर सर्व पडतो   दे लाख, घे दोन लाख, देतोस काय तर घेतोस काय   चिंता करी राग, तेव्हां आत्‍मा धरी जाग   ज्‍याच्या गळ्यांत सरी ते सारी रात्र घोकणी करी, व ज्‍याचे गळ्यात दोरी ते सारी रात्र निद्रा करी   आला हाकारा, टाकला पसारा, घर तेरा न मेरा   हात (ता-तो) फळी   चोर तो चोर आणि-आणखी शिरजोर   शब्दाबाहेर पाऊल न टाकणें   साप न म्हणावा बापडा, नवरा न म्हणावा आपला   इष्क जैसा अंध, तैसा असे द्वेषहि अंध   जो भ्रमण करतो, त्‍याला संसार नसतो   मृत्यू बहीरा आहे, तो कोणाची तक्रार ऐतक नाहीं   अडचणीच्या कामांत पडतो तो आपला गळा फांसून घेतो   पाय पडल्यार मुय काय मरचीना   शब्द खालीं पडूं न देणें   मोघा-मोघा करतां येईना तो रांजण करुं लागणें   प्रपंच साधून परमार्थाचा लाभ ज्याणें केला । तो नर भला भला॥   योग्यता-योग्यतेनें मिळवी, तें दैवावर न घालवी   उंच (थोर) वाढला एरंड, तरी काय होईल इक्षुदंड   कांही प्राप्त होईना ज्‍यास, तो म्‍हणे मला आधींच त्रास   चांगला समागम, तो जाणा उत्तम   तेली, ससा, गुरव, म्‍हसा, गांवा गेला तो येईल कसा?   चोरी, चहाडी, शिंदळकी (न करावी)   न दिसती तारांगणें   बडयाचें बडें, तेथें काय सुंठीचें कुडें   शय्या पाळीतां आणिकेसी न रमे कांताः   कशी काय खबरबात, ताटभर दहीभात   तुला न मला, घाल कुत्र्याला   सारखे-सारखे सारखे, कोणी न पारखे   सोन्याची सुरी कोण घालतो उरीं? सोन्याची सुरी झाली म्हणून काय ती उरांत खोवावी