मौन-मौन धारण करतो, तो शहाणा दिसतो

मौन   आळशाक भिकणां भाज म्हळी, तो म्हणटा, हरवीं खाल्यार चड बरीं   दानें गरिबी येईना, दैन्य चोरीनें जाईना, द्रव्यानें शहाणा होईना, अलंकारें मान मिळेना   उफराटें करतो, तो मूर्ख दिसतो   खोटें बोलेल तो तीनदां जेवील   मौन-मौन धारण करतो, तो शहाणा दिसतो   पोटांत नाहीं वाढ अन्‌ जीव करतो लाड   नर करणी करे तो नरका नारायण हो जाय   शहाणा नाडतो, पोहणारा बुडतो   अभिमानाचे मागोमाग, द्वेष करतो पाठलाग   तो   ज्‍याला नाहीं अबरू, तो पडला गबरू   पोहरा देईल तो विहिर दाखवील   नामदार तो नम्र फार   चोर चोरीसे गया, तो हेरी फेरीसे न गया   जो काम लोभ दूर सारी, तो सुखें वर्ते देहधारी   कार्तिक महिन्यांत कुणबी शहाणा   ज्‍याचे पदरीं पाप, तो मुंबईला जातो आपोआप   विकत घोर-पाप-पीडा-फजिती-मौन-रोग लचांड, विघ्न, श्राद्ध   धांवणार पडतो, पोहणार बुडतो, आणि शहाणा वकतो   ज्‍याचे अंगी सामर्थ्य तो राजा   हात पसरी तो हातारी, न देईल तो भिकारी   वाहीला तो ओढा आणि राहीली ती गंगा   ज्‍यास नाहीं साळी, तो करी आईची टवाळी   भडभडया-भडभडया तो कपटीद नसतो   दरबारीं आपला हितकर, तो पैशाचा चाकर   आपल्या कानांत बोटें घातलीं असतां धडधड असा आवाज होतो तो कसला? तर रावण जळत आहे त्याचा   उगीच मौन धरणें तें मौर्ख्य   हात (ता-तो) फळी   चोर तो चोर आणि-आणखी शिरजोर   जगांतून उठला तो आकाशांत टांगला   रंडी रही तो आपसे, नहीं तो सगे बापसे   चांगला दिसतो वरवर, वाईट असून अंतरीं   जो भ्रमण करतो, त्‍याला संसार नसतो   कुणबी दिवाळीस शहाणा होतो   मूर्ख हा कचितच उपदेशाचा स्वीकार करतो   यजमानाचा रोजगार गेला तरी आचार्‍यास सवा मणाची धारण   बाळ जेव वाटींत, तो म्हणतो मी जेवीन नरोटींत   हौदसे गयी, तो बुंदसे आती नहीं   धर्म करुन ठेवावा, तो कधीं वायां जाणार नाहीं   कांही प्राप्त होईना ज्‍यास, तो म्‍हणे मला आधींच त्रास   मोघा-मोघा करतां येईना तो रांजण करुं लागणें   प्रपंच साधून परमार्थाचा लाभ ज्याणें केला । तो नर भला भला॥   चांगला समागम, तो जाणा उत्तम   तेली, ससा, गुरव, म्‍हसा, गांवा गेला तो येईल कसा?   मृत्यू बहीरा आहे, तो कोणाची तक्रार ऐतक नाहीं   अडचणीच्या कामांत पडतो तो आपला गळा फांसून घेतो   हेल्याच्या कानीं किंगरी वाजविली तरी तो आपली ट्रोंय सोडीत नाहीं   जन्माचे अधिकारी आईबाप, कर्माचा ज्‍याचा तो   जो चढेल, तो पडेल