लागल्या मघा तर सांधीकोनीं हगा, न लागल्या मघा तर ढगाकडे बघा

एक आग झाला तर दुसर्‍यानें पाणी व्हावें   मानणें-मानला तर देव, नाहीं तर दगड धोंडा   शय्या पाळीतां आणिकेसी न रमे कांताः   भटो बायको कां कराना? (तर) म्हणे तुम्हींच कां व्हाना?   नांव न घेणें   मीपणा टांकशील तर देवपणा पावशील   काकमैथुन पाहावें, तर सहा महिन्यांत स्‍मशानांत (मसणांत) जावें   काळीज काढून टाकले तरी विश्र्वास न येणें   पोराचा कापला खवडा तर न्हाव्याला काय दुःख?   गाढव लाथ झाडी तर काठीनें झोडी, पायानें मारशील तर दुसरी लाथ झाडील   असतांना दैव बरं, बुडवितांही न मरे   जर ती असती, तर घरभर पोरें होतीं   मागतां येईना भीक, तर तंबाखू खायला शीक   बाकी न ठेवणें   चुना पानाला न लागणें   देवळांत काशाची घंटा टांगली, आवाज न निघे कदाकाळीं   उखळांत घातला तर सात घाव चुकवील   आडांत पाणी खारें तर पोहर्‍यांत गोड कोठून येणार   आकाश खाली येते तर पक्षी हातीं येते   पावला तर परमेश्वर, नाहींतर घातशनैश्वर   भवति न भवति   आज मला, तर उद्या तुला   वर-वरं प्राणत्यागो न पुनरधमानामुपगमः।   चोर चोरीसे गया, तो हेरी फेरीसे न गया   पुराणामित्येव न साधु सर्वम्‌।   दे लाख, घे दोन लाख, देतोस काय तर घेतोस काय   असेल मालक शेती तर होती, नाहीं तर माती   गळीं पडे काम, तर खर्ची पदरचा दाम   मनांत असेल तर मार्ग दिसेल   जगीं सर्वसुखी कोण? तर विचारी   एक रूईचा चीक तर दुसरा शेराचा चीक, दोघे सारखेच   गुह्य ठेवण्याची नाहीं युक्ति, तर राज्‍य चालविण्याची भ्रांति   ढगच नसते तर विजेची मौज तरी कशी दिसली असती   डोळ्यांत जर एक कण राहात नाहीं, तर हिशेबांत एक पै कशी सामावेल   घरोघर पिकले मोती तर त्‍याचे मोल काय होतें   कांग बाई कुथती, तर बसली जागा रुतती   कोणावरहि जो प्रीति न करी, त्‍यावर कोणी लोभ न धरी   साप न म्हणावा बापडा, नवरा न म्हणावा आपला   मनगट-मण (न) गट चावणें-चावून घेणें   शब्दाबाहेर पाऊल न टाकणें   चिंता वाहतां बहुत, कर्ज न फिटे निश्र्चित   आई! मी ढेप आणतों, तर मुंगळ्या बाबा! तुझी कंबरच सांगते आहे   उपकार करणें, त्याची बढाई न सांगणें   सारखे-सारखे सारखे, कोणी न पारखे   न दिसती तारांगणें   तुला न मला, घाल कुत्र्याला   चोरी, चहाडी, शिंदळकी (न करावी)   आला हाकारा, टाकला पसारा, घर तेरा न मेरा   शब्द खालीं पडूं न देणें   योग्यता-योग्यतेनें मिळवी, तें दैवावर न घालवी   आपली नुकसान कोणी केली, तर ती न उगवावी ती चांगली   नेसेन तर पैठणी (शालू) न नेसेन नाहीं तर नागवी बसेन   शंखोबा? तर ओबा, दे लाख (दोन हजार) तर घे सव्वालाख (तीन हजार), देतोस काय तर घेतोस काय?   शेजी नांदे, कांजीं तर लाखे   शिकणें-शिकविणें-न मिळे भीक तर कांहीं तरी शीक   हयातीचा दम असला तर