हलक्याला त्रास देऊं नये

कोणाचें वर्म काढूं नये   हात बाटवावा परंतु हाड बाटवूं नये   जीभ आस म्‍हणु नाकाक लाव नये   भात सोडावा पण सांथ सोडूं नये   अधमाला हातांनीं भरवावें त्याच्या तोंडी लागूं नये   सिवता ताज्या उजव्या हाताक आनी रडत त्या डाव्वा हाताक बस नये?   हत्तीशीं टक्कर घेऊं नये   सांधींतली गोष्ट उजेडांत आणूं नये   शुद्ध-शुद्ध गोष्ट लोकविरुद्ध झालीम ती आचरुं नये कदा काळीं   कांटे वइल्‍यानि रिते पायानि चमकूं नये   कांहीं बोलों नये ऐसें   भांडणांत काय बोललें आणि दुष्काळांत काय खाल्लें हें आठवूं नये   अंगीं असतां पराक्र, करूं नये हलकें काम   जेविल्‍लेकडे दोनि येवजूं नये   दहांचा हात दुष्मानावरहि पडूं नये   शहाण्याचा चाकर व्हावें पण मूर्खाचा (धनी) जामिन होऊं नये   एक (एका) पावसाक एक सात्तें पिंदु नये   आधी गुंतूं नये, मग कुंथू नये   राहावें तेव्हां रुसूं नये, व जावें तेव्हां पुसूं नये   शरण आलेल्यास मरण चिंतूं नये   ज्‍याला पानाचें भय वाटतें, त्‍यानें वनांत जाऊं नये   एकानें गाय मारली म्हणून दुसर्‍यानें वासरूं मारूं नये   नांव सांगावें पण गांव सांगूं नये   तुळशीचे मुळांत कांदा लावूं नये   लहानाची उपेक्षा करुं नये   डोळा काणा असावा, मुलूख काणा असूं नये   जन्म जरा दुःखें, यांशीं होऊं नये पारखें   जळांत राहून माशांशीं वैर करूं नये   रानांत बाभळ मातुं नये व गांवांत कोळी मातुं नये   कोणाचा तिरस्‍कार करूं नये, कोणाची निंदा करूं नये   द्रव्याचिया कोटी। नये गांडीची लंगोटी॥   शिव्या देऊं लागे:   उद्योगाचा त्रास, करतो सदा आळस   हातावर येणें-लागणें, हातावर दूध देऊं लागणें   श्रीखंड-श्रीखंडाचा बेत, दह्याला त्रास   सर्व भेटावें पण लंगोटीयार भेटूं नये   लोकांनीं घातली सरी म्हणून आपण घालूं (नये) दोरी   आपल्या बळें बांधावी कासं आणि कोणाची धरुं नये आस   सारा गांव शेती आणि कण नये हातीं   हातचें सोडून देऊन पळत्याच्या पाठीस लागूं नये   ज्‍याचे जवळ अर्थ आहे, त्‍याशीं मत्‍सर करूं नये   रडत्याच्या डावीकडे व शिवत्याच्या उजवीकडे बसूं नये   एकाशीं स्नेह तर एकाशीं बिघाड, एकदांच सर्वांशी कज्जा करूं नये   मेघाच्या आणि गर्भाच्या भरंवशावर राहूं नये   अवघें एक स्थानीं, ठेवूं नये कदां मानी   एकटाच वीर उरला, कोणी नये सामन्याला   भात सोडावा साथ सोडूं नये   मी वक्ता म्हणून बसूं नये तक्ता   दहाच्या तोंडांत असावें पण एकाच्या दांतांत असूं नये   माम्या मावशा आहे पण आईची सर कोणा नये   अर्धी सोडून सगळ्यास हात घालूं नये   उंदराच्या पोरानें लोखंडाशी खेळूं नये   एकानें गाय मारली म्हणून दुसर्‍यानें वासरूं मारूं नये   एकानें दांडा उचलला म्हणून दुसर्‍यानें धोंडा उचलूं नये   कोणाचे पोटावर पाय देऊं नये   घ्राणींतल्‍यान वचचें पोण्ण दिवाणांतल्‍यान वच नये   चहाडखोराचा इतबार करूं नये   ज्‍याला पानाचें भय वाटतें, त्‍यानें वनांत जाऊं नये   दरिद्यास खोड असूं नये   नाचारी नाचार्‍याचें खावें पण उच्चार्‍याचें खाऊं नये   पाण्यांत राहून माशांशीं वैर करुं नये   भुकेला-भुकेला ब्राह्मण, जेवलेला मुसलमान यांना रागास आणूं नये   मेघाच्या आणि गर्भाच्या भरंवशावर राहूं नये   रडत्याच्या डावे बाजूस व हांसत्याच्या उजवे बाजूस बसूं नये   हत्तीशीं वारगोळें करुं नये