हात (ता-तो) फळी

हात (ता-तो) फळी   आळशाक भिकणां भाज म्हळी, तो म्हणटा, हरवीं खाल्यार चड बरीं   देवावर हात ठेवणें   किसका हात चले, किसकी जबान चले   तो   ज्‍याला नाहीं अबरू, तो पडला गबरू   संवयेचो हात तॉंणा वता   वाडूक नज जाल्यारि हात उष्टो   अडचणीच्या कामांत पडतो तो आपला गळा फांसून घेतो   मोघा-मोघा करतां येईना तो रांजण करुं लागणें   चोर चोरीसे गया, तो हेरी फेरीसे न गया   उरावर हात ठेवून सांगणें-बोलणें   जो काम लोभ दूर सारी, तो सुखें वर्ते देहधारी   ज्‍याचे पदरीं पाप, तो मुंबईला जातो आपोआप   बिछू-बिछूका मंतर ना ज्याने, सांपके बिलमें हात डाले   घरांत सात हात वेळू फिरतो   हात पसरी तो हातारी, न देईल तो भिकारी   वाहीला तो ओढा आणि राहीली ती गंगा   हात मारणें   चोर तो चोर आणि-आणखी शिरजोर   दरबारीं आपला हितकर, तो पैशाचा चाकर   भडभडया-भडभडया तो कपटीद नसतो   ज्‍यास नाहीं साळी, तो करी आईची टवाळी   हात बाटवावा परंतु हाड बाटवूं नये   हात फिरणें   हात कापून देणें   रंडी रही तो आपसे, नहीं तो सगे बापसे   जगांतून उठला तो आकाशांत टांगला   वरिष्ठ-वरिष्टाला हात, कनिष्टाला दांत-लाथ   हात घशांत घातला तरी कोरडाच   बापापरी बाप गेला, बोंबलतांना हात गेला   करडा हात   घशांत हात घातला, परंतु सुका   सोनेकी चेडी (चिडिया), हात लगी है   हात-पाय रावले, कितें करुं बायले?   हात गोड कीं हाट गोड   हात लावणें, हातभर लावणें   मापटयावर हात घेणें   बाळ जेव वाटींत, तो म्हणतो मी जेवीन नरोटींत   मौन-मौन धारण करतो, तो शहाणा दिसतो   खोटें बोलेल तो तीनदां जेवील   उफराटें करतो, तो मूर्ख दिसतो   ज्‍याचे अंगी सामर्थ्य तो राजा   हौदसे गयी, तो बुंदसे आती नहीं   धर्म करुन ठेवावा, तो कधीं वायां जाणार नाहीं   मृत्यू बहीरा आहे, तो कोणाची तक्रार ऐतक नाहीं   कांही प्राप्त होईना ज्‍यास, तो म्‍हणे मला आधींच त्रास   प्रपंच साधून परमार्थाचा लाभ ज्याणें केला । तो नर भला भला॥   चांगला समागम, तो जाणा उत्तम   तेली, ससा, गुरव, म्‍हसा, गांवा गेला तो येईल कसा?   अऋणी,अॠणा अप्रवासी तो सुखी   अकृत्रिम मित्रभाव, तो जाणा उत्तम स्वभाव   अक्षत (ता) घेणें   अक्षत (ता) देणें   अंगें केलें तें काम पदरीं असे तो दाम   अंगचें पाप देईना, तो पुण्य कसचें देतो   अंगीं असेल तें काम आणि पदरीं असेल तो दाम   अंगी असेल तें काम, पदरीं असेल तो दाम   अडचणीच्या कामांत पडतो तो आपला गळा फांसून घेतो   अत्यंत निर्लज्ज असे तो प्रतिष्ठेंतून दूर बैसे   अति उदार तो सदा नादार   अंधारांत गूळ खाल्ला तरी तो गोडच   अंधारांत धांवतो तो खचित ठोकर खातो   अनृणी अप्रवासी तो सुखी   अनुभव मूर्खा शिकवी ज्ञान न शिके तो शतमूर्ख जाण   अपकीर्ति झाली जनीं तो अर्धा मेला मनीं   अपायीं उपाय करावा त्यापेक्षां तो होऊं न द्यावा   अंबारींत बसे तो सर्वांस दिसे   अबोलका - अबोलका दिसतो तो खोल घातक असतो   अभाळावर थुंके तो आपल्या तोंडावर थुंके   अमरसिंग तो मरगये भीक मागे धनपाळ । लक्ष्मी तो गांवर्‍या वेंची भलेबिचारे ठणठणपाळ ॥   अरे बिबी भूक लगी, रोटियां पकाव ! ठिकरी तो फुट गई, बेटा टालिया बजाव   अल्प न्याय करतो, तो मोठा सोडून देतो   अल्प भुकी तो सदा सुखी   अल्ला दोमेसें एक देवे तो कबूल है   अवघे कामांत थोडें जाणितो, बहुधा तो उपयोगी नसतो   अवघड - अवघड कामीं धांवतो तो संकडांत पडतो   असले नसले न गणी, तो एक सुखी प्राणी   अस्सल नाग असेल तो चावत नाही, कम-अस्सल असेल तो चावतो   आऊचा काऊ, तो ह्मणे माझा मावसभाऊ   आग खाईल तो कोळसे ओकेल   आगसतो तो मागसतो   आगसला तो मागसला   आधींच रडे, तो घोडें काय चढे   आप डुबा, तो जग डुबा   आपण करील तें काम, गांठी असेल तो दाम   आपण भला तो जग भला   आपण भीक मागतो तो दुसर्‍यास काय देतो   आपणा म्हणती जो शहाणा, तो पहिला मूर्ख जाणा   आपुन करी ते काम, गांठीं असा तो दाम   आप बुरा तो जग बुरा   आप भला तो जग भला   आपले मन जिंकी, तो धन्य म्हणावा लोकीं   आपले मन स्वाधीन नाही, बंधनी तो कदां न राही   आपल्या कानांत बोटें घातलीं असतां धडधड असा आवाज होतो तो कसला? तर रावण जळत आहे त्याचा   आपल्या लग्नाक न्हालो ना, तो दुसर्‍या लग्नाक निमतां   आपले हितातें पाहतो, तो आर्जवी असतो   आपला तो कंढीचा दोरा, दुसर्‍याला म्हणावे पडखाड्यांत   आपला तो बाब्या, लोकाचा तो कारटा-लोकांचे तें कारटें   आपला तो बाब्या लोकाचा तो भिकार डेंग